Ayakkabı ve Bot Seçiminde Dikkat Edilecek Konular
Ayakkabı ya da bot, gerek doğa da gerekse şehirde giyim ürünlerimizin temelini ve aynı zamanda en hayati elemanıdır. Küçük ya da büyük gelen bir ceketle, dar ya da bol gelen bir pantolonla iyi kötü bir şekilde başımızın çaresini bakabilirken, büyük ya da küçük, ya da yanlış seçilmiş bir ayakkabı modeli, attığımız her adımda daha da büyüyen bir acı halini alabilir.
Bu yazıyla doğa sporlarına yeni başlamış ya da doğa sporları malzemelerini kullanmaya yeni başlayacaklar için elimizden geldiği kadarıyla ayakkabı ve botları tanıtmaya çalışacağız.
Ayakkabı ve botlar temel olarak üç katmadan oluşur.
TABAN; zeminle temasımızı keserek taş, diken, çamur, keskin kenarlar gibi ayağımıza zarar verecek objelere karşı koruma sağlarken, zeminden kaynaklanan bozuklukları (taş parçaları, çukurlar ve tümsekler) içinde absorbe ederek daha rahat hareket etmemizi sağlar. Aynı zamanda toprak, çamur, kar, buz ya da asfalt gibi farklı zeminlerde yüksek tutunma özelliği sağlayarak güvenli bir yürüyüşün temelini oluşturur. Belirtmek isteriz ki tüm zemin türlerinde maksimum tutunma özelliğine sahip bir malzeme yoktur. Yani bir model toprak ve çamurda yüksek performans sağlarken buzlu ve ıslak zeminlerde kayabilir, ya da buzlu zeminlerde oldukça kullanışlı olan bir model toprak zeminlerde daha hızlı yıpranarak ayakkabının hızlı yıpranmasına neden olacaktır.
Doğa sporlarında ayakkabı tabanı denilince bir çok kişinin aklına Vibram gelmektedir. Vibram ayakkabı üreticilerinden bağımsız bir taban üreticisidir. Yıllardır başta trekking, dağcılık, tırmanış başta olmak üzere bir çok alanda yüksek kaliteli modeller üretmekte ve bir çok bilinen marka tarafından tercih edilmektedir. Vibram ’ı kabaca otomobilinizdeki lastikler gibi düşünebilirsiniz. Yani X markalı otomobil lastiği gerek tutunma gerekse dayanım konusunda sizi memnun edebilirken aynı özellikleri Y markasını da sağlayabilir. Bunu yazmamızın nedeni son yıllardaki artan maliyetler nedeniyle bazı ayakkabı üreticilerinin de taban üretmeye ve ayakkabılarında kendi tabanlarını kullanmaya başlamasıdır. Yani ayakkabınızın altında Vibram yazısının olmaması büyük bir eksiklik değildir. Unutulmamalıdır ki Vibram bağımsız bir firma olup yüzlerce farklı taban modeli bulunmaktadır. İki farklı ayakkabı karşılaştırılırken, birimde Vibram ‘ın görece daha basit bir ürünü kullanılırken diğer ayakkabıda üretici firmanın daha kaliteli bir modeli kullanılmış olabilir. Kabaca marka değil model karşılaştırmak daha sağlıklı olacaktır.
Ayakkabı tabanlarını kabaca 3 katman olarak düşünebiliriz. Alt taban, orta taban ve iç taban.
Alt taban, ayakkabının altını çevirdiğimizde gördüğümüz kısımdır. Hava ve zemin şartlarının yıpratıcı etkilerine karşı koruma ve tutunma özellikleri sağlar. Dişli ve diş derinliği fazla olan sert yapıdaki tabanlar arazi şartlarında ideal tutunma ve dayanım gösterirken şehir şartları için daha düz ve görece daha yumuşak tabanlar daha kullanışlı olacaktır. Yine hatırlatalım ya şehirde kullanmak için bir ayakkabı alacaksınız doğa da kullanırken dikkat edeceksiniz, ayakkabınızın daha hızlı yıpranacağını göze alacaksınız, ya da doğa da kullanmak için bir ürün alıp şehirde kullanırken dikkat edip konfor konusunda beklentinizi yüksek tutmayacaksınız. Bu arada bazı tabanlarda iki farklı sertlikte malzeme kullanılarak özellikle karlı ve buzlu zeminlerde daha iyi tutunan tabanlar olduğunu da belirtelim. Bu modeller daha çok soğuk iklimli bölgeler ya da şehir kullanımı için üretilmiş kış ayakkabılarında tercih edilmektedir.
Orta taban; aslında ayakkabı ya da botun en önemli kısmıdır. Kullandığımız ayakkabının konforunu büyük ölçüde bu kısım sağlar. Bir çok bot modelinin taban kısmında farklı renkte bir çizgi gibi görebilirsiniz. Bazı modellerde ise tabanla aynı renk olduğu için görünmez. Orta taban, zeminden kaynaklanan taş, toprak, tümsek çukur gibi bozuklukları emerek rahat ve dengeli bir yürüyüş yapmanızı sağlar. Arazi şartları için daha sert, şehir kullanımı ya da koşu için daha yumuşak orta tabalar tercih edilmelidir. Arazi araçları için üretilmiş lastiklerle asfalt ve otoyol kullanımı için üretilmiş lastikler arasındaki farkı örnek olarak gösterebiliriz. Ya da yere bir kalem, bilye vb ufak tefek bir şey koyup önce bir spor ayakkabı ile sonra da bir botla üzerine basarak ayağınızdaki his farklılığını görebilirsiniz.
Dağcılık ve trekking ile ilgilenenler mutlaka 3/4 taban, 4/4 taban ya da tam taban gibi deyimleri mutlaka duymuştur. Yıllar yıllar evvel doğa sporları için bot üreten firmalar trekking ve dağcılık faaliyetlerinde ihtiyaç duyduğu taban sertliğini elde etmek için orta tabanda çelik plakalar kullanmıştır. Bu plakaların kullanım oranına göre de böyle bir sınıflandırma ortaya çıkmıştır. Ama bu sistem uzunca bir süre önce terk edilmiş olup, günümüzde böyle bir sınıflandırma bulunmamaktadır.
Bazı markalarla ekstra olarak taban, topuk ve ayak bileğini sararak denge ve konforu yükselten teknolojik yapılar da bulunmaktadır.
İç Taban; ayakkabının iç kısmında ayak tabanımızın değdiği kısımdır. Büyük bir çoğunluğunun üst kısmı nefes alabilir özellikte tekstil olup alt tarafı şok emici EVA malzeme ile desteklenmiştir. Bazı modeller çıkarılabilir özelliktedir. Çıkarılabilir iç tabanlar, çıkarılıp yıkanabilir olmaları ya da kişisel ortopedik taban ile deştirmenizi kolaylaştırdığı için tercih sebebi olabilir. İç tabanlar kullanım sıklığınıza göre 1-1,5 yıl içinde esnekliklerini kaybedecekleri için değiştirmenizde fayda vardır. Ayrıca bir çok mağazada "bu ürünün tabanı ortopediktir” şeklinde bir ifade kullanılmaktadır ki, herkesin ayak yapısı farklı olduğundan dolayı ortopedik değil olsa olsa ortalama bir anatomik yapıya sahiptir. Özellikle bir sağlık sorununuz varsa ortopedik ürünler üreten/satan bir firmadan alacağınız tabalık ile ayakkbı ya da botunuzun tabanını değiştirmenizi öneririz.
SAYA; ayakkabı ya da bota karşıdan baktığımızda gördüğümüz, ayağın üst tarafını saran kısımdır. Deri, tekstil, cordura gibi malzemelerden üretildiği gibi deri- tekstil, cordura tekstil bir iki farklı malzeme de bir arada kullanılabilir. Bu kısım ayakkabı ya da botun su geçirmezlik/nefes alabilirlik özelliklerini etkilese de su geçirmezlik için ana unsur astardır. Astarı bir sonraki maddede inceleyeceğiz.
Deri en sağlam malzemedir. Buna karşın ayakkabı/botun ağırlığını yükseltirken nefes alabilirliğini de azaltmaktadır. Ne kadar az dikiş varsa o kadar sağlamdır diyebiliriz. Doğa sporlarında çoğunlukla nubuk, süed deriler tercih edilir. Klasik deri temizliği ve bakımı (boyanabilir olması) kolay gibi gözükse de kaya, taş vb malzemelere çarpması sonucu daha fazla kasar görmesi nedeniyle pek fazla tercih edilmez.
Cordura deriye oranla daha hafif, daha iyi nefes alabilir özellikte olup, tekstile oranla da daha dayanıklıdır.
Tekstil en hafif, nefes alabilirliği en yüksek, işlenmesi en kolay malzemedir. Bu nedenle raflarda sıklıkla görülmektedir. Şehir kullanımı için ya da hafta sonlarında yapacağınız patika yürüyüşleri için tercih edebileceğiniz görece daha ekonomik modeller olacaktır. Fakat sert trekking parkurları için deri ya da cordura malzemeden botları tercih etmenizi öneririz.
ASTAR; ayakkabı ya da botunuzun su geçirmezliğini, nefes alabilirliğini sağlayan kısımdır. Bu kısımda sadece su geçirmezlik sağlayan Waterproof kaplamalar kullanılabildiği gibi su geçirmezliğin yanı sıra nefes alabilirlik özelliklerine de sahip malzemeler de kullanılabilmektedir. Bunların en bilinenleri Gore Tex, Sympatex, OutDry, eVent, HyVent, ClimaShield, HydroSeal gibi isimlerdir. Uzun süreli kullanımlarda konforunuz ve ayak sağlığınız için nefes alabilir yapıda olanları tercih etmenizi öneririz. Adlar, markaları ve performansları faklı olsa da temel olarak aynı yapıdadır. Kabaca tarif edecek olursak bir su molekülünden yaklaşık 8 kat kadar daha küçük gözeneklere sahip çok ince bir kumaş olarak düşünebilirsiniz. Bu gözenekler gaz halindeki su buharı yani ter, bu astarın dışına çıkabilirken dış kısımdaki su içeri giremez. Bu sayede %100 su geçirmezlik elde edilmiş olur.
Bu yapıyla ilgili birkaç ayrıntıdan da bahsedelim. %100 su geçirmezlik demek ayakkabının sonsuza kadar su geçirmezliğini sürdüreceği anlamına gelmez. Yani bu botlarla ayak bileğinize kadar bir derenin ya da su birikintisinin içine girerseniz birkaç saat sonra su geçirmesi gayet normal olacaktır. Fakat yağmurlu bir havada sabahta akşama kadar yürüyüş yapabilirsiniz. Çünkü su ayakkabı üzerinden akıp gidecektir.
Nefes Alabilirlik: Yukarıda da bahsettiğimiz gibi su geçirmezlik sağlayan bu gözenekli yapılar ayağınızda oluşan su buharının yani terin dışarı çıkmasını, dolayısıyla nefes alabilirliği sağlamaktadır. Fakat bilinmelidir ki su geçirmezliğin de nefes alabilirliğin de bir sınırı vardır. Bu güne kadar üretilmiş hiçbir malzeme insan vücudunun terleme hızına yetişemez. Yani nefes alabilir bir ayakkabı aldığınızda hiçbir zaman terlemeyeceğinizi düşünmeyin.
Ayakkabınızın nefes alabilirliğinden faydalanabilmeniz için kullandığınız çorap da ayakkabı kadar önemlidir. Üretici firmalar Gore Tex vb nefes alabilir özellikte ürünler için Coolmax ya da benzeri sentetik malzemeden üretilmiş çoraplar kullanmanızı tavsiye eder. Bu çoraplar tamamen sentetik malzemeye sahip olduğu için ayaklarınız terlediğinde ayağınızdan çekerek nefes alabilir ayakkabı astarı aracılığıyla ayakkabının dış kısmına aktarılmasını sağlar. Pamuklu çoraplar ise teri ayanızdan çeker fakat içinde hapseder. Ayakkabıyı çıkarasıya kadar da çoraplar kurumayacak dolayısıyla ayaklarınız ıslak kalacaktır. Bu ıslaklık dışarıda soğuk bir hava ya da kar varsa üşümeye de neden olabilir.
Nefes alabilir su geçirmez astarlara sahip (Gore Tex, Sympatex, outDry vb.) ayakkabı ve botlar bazı mağazalarda ve bazı satıcılar tarafından 4 Mevsim olarak satılmaktadır. 4 Mevsim kullanıma uygun bir ayakkabı yoktur. Bu ayakkabılar ne kadar nefes alabilirse alsın ülkemiz iklim şartlarında Mayıs - Eylül ayları arasında ayaklarınız terleyecektir. Bilindiği gibi trekking parkurlarında bilekli bot modelleri önerilmektedir. Yazın trekking yapacaklar için ülkemizde yazlık trekking botu bulmanın kolay olmadığını dolayısıyla yine Gore Tex vb. bot alacaklarını ve yapacak çok da bir şey olmadığını söyleyebiliriz. Fakat şehirde ya da günlük olarak kullanmak için Gore Tex vb astarlı ayakkabı ya da bot alacakların yaz ayları için biraz terlemeyi göze almaları gerekmektedir.
Karda Su Geçirme: bir ayakkabı ya da bot yağmurda su geçirmez ise karda da su geçirmez. Fakat ayaklarınız terlediğinde dışarıdaki soğuk hava ya da kar nedeniyle ayağınızdaki ter yoğunlaşarak sanki ayakkabı su almış gibi hissedebilirsiniz. Bu durum genellikle yürüyüş sırasında verilen küçük molalarda hissedilmektedir. Bunu en az hissedilir hale getirmenin tek yolu kaliteli çorap kullanmak ya da eğer yapabiliyorsanız mola sırasında çorabınızı değiştirmektir.
Kışlık Astarlar: Nefes alabilir astarlardan farklı olarak bir de ısı yalıtım malzemesinin astarla birlikte kullanıldığı da görülebilir. Katalogda, etiket üzerinde ya da direkt olarak ayakkabı üzerinde Primaloft, Thinsulate, Thermolite, Heatseeker, Aerogell vb isimleri görüyorsanız, o ayakkabı yada botta ısı yalıtım malzemesini kullanıldığını, dolayısıyla bu modelin soğuk iklimlere sahip bölgeler, kış şehir kullanımı ya da özellikle ayakları çok üşüyen kullanıcılar için üretildiğini düşünebilirsiniz. Bu modeller soğuk ve karlı havalarda oldukça kullanışlı olmakla birlikte ülkemiz şartlarında Mart-Nisan aylarında sonra ayağınızı fazlasıyla sıcak tutacağını akıldan çıkarmamak gerekir.
Yazlık ayakkabılar da yukarıda bahsi geçen su geçirmez nefes alabilir astarlar bulunmaz. Daha doğrusu olmaması daha rahat bir kullanım sağlayacaktır. Sadece deriden, sadece tekstilden, deri-tekstil birlikte kullanılmış üst kısımlara sahip ayakkabılar bulmak mümkündür.
Sonuç olarak her şeyi birlikte sağlayabilen bir ayakkabı almanız mümkün değildir. Bir tarafı iyi iken diğer taraftan taviz vereceksiniz. Bunun muhasebesini yapıp sizin için en uygun ayakkabı ya da bot modelini seçmek zorunda kalacaksınız.
DOĞRU NUMARA BÜYÜKLÜĞÜ
Ayakkabı ya da bot alırken ayağınıza en uygun modeli ve numarayı alın. Üretici firmalar normal ayakkabılara (kundura) göre yarım/bir numara büyük alınmasını tavsiye eder. Her marka ve modelin büyüklükleri ve her ayağın farklı şekillerde olduğu düşünülürse en uygun yöntem denemektir. Uzaktan (internet satışı) alımlarda klasik ayakkabılara göre bir numara büyük, benzer marka ve model kullanılmış ise aynı numara sipariş edilmesi en uygunudur. Ayakkabı ya da botu ayağınıza giydiğinizde ayak parmaklarınızı oynatabiliyor olmanız ve ön kısımda hafif bir boşluk olması (tırnaklarınızın ön kısma baskı yapmıyor olması) en doğru ölçüdür ve bunu sadece siz anlayabilirsiniz. Başka bir kontrol yöntemi de şöyledir; ayakkabı yada botu giydikten sonra bağcıklarını tek elinizle sıkarken (ama bağlamayın)diğer elinizin işaret parmağını topuk kısmında içeri sokun. Parmağınız tatlı bir sıkılıkta olmalı, ne sıkı ne de çok bol.
Ayakkabı ya da botunuzu aldıktan sonra, uzaktan (internet) satışlarda ürün elinize ulaştıktan sonra eğer mümkünse ayakkabı ya da botu çift olarak ayağınıza giyin, bağcıklarını tam olarak bağlayın. En az 1 saat boyunca ayağınızda kalsın bu süre içinde ayakkabı/ya da botun büyük/küçük gelmesi, ayağınızın rahatsız olması, ve hatta estetik olarak modelin içinize sinmemesi durumunda ürünü iade edin. Unutmayın ki dışarı da (sokakta ya da doğada) 10 dakika bile kullandığınız ayakkabının değişimi ya da iadesi mümkün olmayacaktır. Ayrıca doğa sporları için üretilmiş ayakkabı ve botların önden ya da arkadan açmayacağını ("abi bu model kullandıkça açar yalanı”) sadece kısmen üst taraftan ayağınızın şeklini alabileceğini de hatırlatmak isteriz.
Doğru numara büyüklüğü Gore Tex vb astarlara sahip ayakkabılarda daha da önemlidir. Eğer ayakkabı büyük olursa ayağınız içinde hareket edecek, oluşan sürtünmeyle önce ayakkabının iç astarı zarar görecek, sonrasında da ayağınız/ayak bileğiniz tahriş olacaktır. Ayakkabı dar olursa hem rahatsız olacaksınız, hem de ayak parmaklarının ve tırnaklarının ön kısma fazla baskı yapmasına ve sonrasında iç astarın yıpranmasına ve hatta delinmesine neden olarak astarın SU GEÇİRMEZ özelliğin kaybolması demektir. Bu sıklıkla görülen bir durum olup üretim hatası olarak değerlendirilmemektedir. Konuyla ilgili olarak ayak tırnaklarınızın da uzun olmaması ayakkabı ömrü için önemlidir.
KULLANIM AMACINA GÖRE
Dağcılık Botları
Zirve tırmanışları içeren dağ faaliyetleri için tasarlanıp üretilirler. Doğa sporlarıyla yeni tanışanlar için bazı trekking parkurları Dağcılık faaliyetlerinin de yapıldığı bölgelerde olsa da trekking botunun bu faaliyetler için daha uygun olduğunu söyleyebiliriz.
Krampon kullanımına uygun taban yapısına, en az 2 mm kalınlığında deri, Cordura vb tekstil türevlerinden oluşan üst kısımlara ve su geçirmez nefes alabilir astarlara sahip modellerdir. Bazı marka ve modellerde Thinsulate, PrimaLoft vb ısı yalıtım malzemesi de birlikte kullanılabilir. Bu modeller uzun kış faaliyetlerinde, ya da görece daha soğuk iklim şartlarında yapılacak dağ faaliyetleri için tercih sebebi olmalıdır. Kendinden tozluklu modeller olabildiği gibi sonradan da tozluk takabilirsiniz.
Bazı modeller MES diye anılan çıkarılabilir iç ayakkabılara sahiptir. Bu modeller daha iyi ısı yalıtımı sağlarken, iç ayakkabılar çadır içinde ya da çevresindeki ufak tefek işler için oldukça kullanışlıdır. Buna karşın standart dağcılık botlarına oranla daha ağır olup daha büyük ebatlara sahip olacak aynı zamanda ülkemiz şartlarında bir çok faaliyete ayağınızı terletecektir.
Plastik Ayakkabı olarak adlandırılan sert PVC, PEBAX ve benzeri malzemeden üretilmiş versiyonları da bulunmaktadır. Diğer dağcılık botlarına göre daha yüksek ısı yalıtımına, daha yüksek su geçirmezliğe sahip olup buna karşın sınırlı bir nefes alabilirlik ve daha yüksek ağırlık dezavantajlarıdır. Soğuk ve uzun süreli faaliyetler için tercih edilebilir.
Yukarıdaki doğru ayakkabı numarası tarifinde bahsedilen ayakkabı içindeki boşluğu dağcılık ayakkabılarında biraz daha fazla olacak şekilde düşünmenizi öneririz. Bu boşluk kullanacağınız daha kalın dağ çorabı ve uzun süreli kullanımlarda ayağınızın şişme payı olacaktır.
Trekking Botları
Trekking kavramı da trekking botları da ülkemizde oldukça geniş bir yelpazededir. Yurt dışında hiking, trekking, backpacking gibi sınıflandırmalara sahip botlar ülkemizde trekking botları çatısı altında toplanmaktadır. Burada doğru bot modelini seçmek yine size kalacaktır. Elimizden geldiğince bu konu da size yardımcı olmaya çalışacağız.
Öncelikle alacağınız botun nerede ve ne tür faaliyetlerde kullanılacağını ortaya koymak gerekir. Hafta sonlarında ormanlık arazilerde, patika ya da toprak köy yollarında yapılan yürüyüşlerde Kaçkar ‘da, Aladağlar ‘da yapılan yürüyüşlerde trekking olarak adlandırılmakta. Eğer amacınız hafta içinde şehirde arada sırada orman yollarında kısa yürüyüşler yapmaksa hafif, gore tex vb. astara sahip, tekstil vb üst kısmı olan bir bot seçebilirsiniz. Unutmadan trekking botlarının arazideki tutunma özelliklerini şehirde beklemeyin. Özellikle ıslak seramik zeminlerde.
Trekking yapmayı seviyorsunuz, fırsat buldukça farklı zorluktaki parkurlarda uzun yürüyüşler yapıyor ya da yapmak istiyorsanız; kaliteli bir tabana (Vibram tercih sebebi), Gore Tex vb su geçirmez nefes alabilir astara sahip astarı olan, sürtünme dayanımı yüksek Codura ya da deri üst kısmı olan bir model sizin için daha uygun olacaktır. Ön kısmı ya da tamamı çarşak bantlı modeller olabilir.
Trekking turunuzu takip eden ikinci ya da üçüncü güne taşıyacaksanız, trekking turunun sonuna kamp faaliyeti de ekliyorsanız sırtınızda ağır bir çanta ile uzun mesafeler kat edecekseniz tercihen deri, alternatif olarak sürtünme dayanımı yüksek Cordura vb kumaşlardan üretilmiş üst kısma, Gore Tex vb su geçirmez astara, Vibram ya da mudail markaların kaliteli bir tabanına ve kalın orta taban sahip bir model tercih etmenizi öneririz.
Approach Bot/Ayakkabı
Tırmanış bölgelerinde yapacağınız yürüyüşler ya da başka bir deyişle tırmanış bölgelerine ulaşarken kullanabileceğiniz ayakkabı ya da botlardır. Genellikle ayakkabı şeklinde ya da yarım bilekli olarak üretilir. Su geçirmez olanları olduğu gibi sadece deri ya da tekstil üst kısma sahip su dayanımı olmayan modelleri de bulunmaktadır. Diğer ayakkabı modellerinden farklı olarak bu modellerin tabanı sürtünme dayanımı yüksek iyi tutunan kauçuk malzemeden üretilip hafif tırmanışlar içinde uygun olmaktadır. Şık ve farklı tasarımları nedeniyle tırmanıcılar tarafından şehir kullanımı için de tercih edilmekle birlikte tabanlarının biraz sert olduğunu, trekking faaliyetlerinde kullanmak isteyenler için ise yeterli bilek desteğinin olmayacağını söylememiz gerekir.
Kışlık Bot ve Ayakkabılar
Yıllardır zorlu doğa şartları için üretim yapan firmalar günümüzde bu ürünlerin şehirde daha çok kullanıldığını ve özellikle de kış ayları için tercih edildiğini tespit ettikten sonra özellikle kış ve soğuk havalarda kullanım için modeller çıkarmaya başladılar. Bu modeller su geçirmezlik özelliklerinin yanı sıra Thinsulate, Primaloft, Thermolite, Aerogell gibi ısı yalıtım malzemelerini de kullanarak soğuk, karlı şartlar altında da ayağı sıcak tutacak modeller çıkardılar. Bu modeller ayak ısısını koruyarak dışarıdaki oğuk havadan etkilenmenizi engeller. İki farklı sertlikte malzemen oluşan tabanları da karlı ve buzlu zeminlerde ideal tutunma özelliklerine sahiptir. Buna karşın Mart-Nisan aylarından sonra ayağınızı pişireceğinden kullanım süreleri daha kısa olacak, tabanları da arazide kullarınsanız daha hızlı yıpranacaktır. Ayrıca böyle bir ayakkabı ya da botla uzun trekking parkurlarına girerseniz ayaklarınızın fazlasıyla terleyeceğini peşinen kabul etmelisiniz.
İyi bir trekking botunu kaliteli bir çoraplar kış aylarında da kullanabilirsiniz. Fakat elde edebileceğiniz en yüksek koruma ortalama bir kış ayakkabısından daha iyi olamaz. Eğer ayaklarınız çok üşüyor ise, ya da çok sert iklim şartlarında yaşıyorsanız böyle bir model tercih edebilirsiniz.
Yürüyüş ve Şehir Ayakkabıları
Günlük kullanım ihtiyaçları düşünülerek tasarlanmış ayakkabılardır. Arazi de sınırlı kullanım olanakları vardır, limitleri zorlarsanız ayakkabının ömrü ciddi oranda azalacaktır. Yarım bilekli ya da bileksiz olan modeller giyip çıkarma ve kullanım kolaylığı düşünüldüğünde tercih sebebi olabilir. Trekking modellerine göre daha yumuşak ve daha hafif modellerdir.
KULLANIM VE BAKIM ÖNERİLERİ
?????????Ayakkabı ya da botunuzu iki gün arka arkaya giymeyin. Uzun süreli turlar, kamp ve dağ faaliyetlerinde bunun mümkün olmadığını biliyoruz. Fakat bu durum ayakkabı ya da botunuzun içinde koku ve bakteri oluşumuna neden olabileceğini unutmayın.
?????????Ayakkabı ya da botunun bağcıklarını tam olarak bağlayın. Boşta kopça ya da halka bırakmayın. İyi bağlanmamış ayakkabı ya da bot daha hızlı deforme olacaktır. Çıkarırken de bağcıklarını çözerek çıkarın.
?????????Ayakkabı ya da botunuz kirlendiğinde az sabunlu bezle silebilirsiniz. Çok kirli ya da çamurlu ise akan suyun altında kirini/çamurunu temizleyebilirsiniz. Eski bir diş fırçası bu iş için oldukça kullanışlı olacaktır.
?????????Temizliğini yaptığınız ya da ıslanmış ayakkabı ya da botunuzu oda sıcaklığında kurumaya bırakınız. Soba, kalorifer, şömine gibi ısı kaynaklarının yanına, yakınına bırakmayınız. Isı, ayakkabı ya da botunuzun, hatta su geçirmezlik sağlayan astarların zarar görmesine neden olacaktır.
?????????Ayakkabı ya da botunuzu uzun süre kullanmayacağınız durumlarda, karton kutusu ya da bez bir torba içinde saklayınız. Naylon poşet içinde uzun süre bırakmayınız.
?????????Ayakkabı ya da botunuzu kullanım yoğunluğunuza bağlı olarak, üzerinde kullanılan malzemeye (tekstil, süed, deri) uygun sprey ya da kremlerle (vax) bakım yapınız. Bu işlem ayakkabı ve botunuzu su ve sürtünmeye karşı koruyarak ömrünü uzatacaktır.